Συγχώνευση δήμων και νομαρχιών, νέο εκλογικό σύστημα στον πρώτο και δεύτερο βαθμό και τη θεσμοθέτηση των επιθεωρητών Τοπικής Αυτοδιοίκησης προβλέπει, μεταξύ άλλων, το σχέδιο της κυβέρνησης για τη νέα αρχιτεκτονική της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Του Δημήτρη Μαρη
Δήμαρχοι και αιρετοί περιφερειάρχες αποκτούν ρόλο «κυβερνήτη», ενώ το έργο τους συνεπικουρείται από τους τοπικούς και θεματικούς αντιδημάρχους και αντιπεριφερειάρχες, αντίστοιχα. Στο σχέδιο επισημαίνεται ξεκάθαρα ότι στη λογική της «μείωσης του αριθμού των δήμων συμπεριλαμβάνονται οι περιοχές Αθηνών και Θεσσαλονίκης», ενώ το κράτος διατηρεί την αποκεντρωμένη κρατική διοίκηση μέσω των γενικών γραμματειών.
Η διαδικασία του διαλόγου με τους αρμόδιους φορείς (π.χ. δημάρχους, νομάρχες) αναμένεται να ξεκινήσει και επίσημα από τη Δευτέρα. Αργά χθες το βράδυ ολοκληρώθηκε το τελικό κείμενο που επεξεργάστηκε η ειδική επιστημονική επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο Εσωτερικών και σήμερα η πρόταση συζητείται στον Κοινοβουλευτικό Τομέα Εργασίας. Αύριο το σχέδιο της νέας αρχιτεκτονικής της αυτοδιοίκησης αναμένεται να λάβει το «πράσινο φως» από το Υπουργικό Συμβούλιο προκειμένου να τεθεί προς δημόσια διαβούλευση.
Βασικοί άξονες
Αν και στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι οι δήμοι να μειωθούν στο ένα τρίτο ή το πολύ σε 400 και οι νομαρχίες σε 12 με 14, στο σχέδιο δεν περιέχονται πληροφορίες που αφορούν τη χωροταξία, αλλά μόνο οι βασικοί θεσμικοί άξονες πάνω στους οποίους θα αναπτυχθεί το όλο εγχείρημα. Το ότι δεν συζητείται το χωροταξικό στην παρούσα φάση χαρακτηρίζεται ως θετική εξέλιξη -τόσο από κυβερνητικούς, όσο και από αυτοδιοικητικούς παράγοντες-, καθώς θα βοηθήσει προκειμένου να γίνει συζήτηση ουσίας σε επίπεδο διατάξεων.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «ΚτΕ», η κυβέρνηση επιτάχυνε τις διαδικασίες προκειμένου να δώσει άμεσα προς διάλογο το σχέδιο, καθώς σε διαφορετική περίπτωση υπήρχε ο κίνδυνος, όπως έχει ήδη επισημανθεί σε επιστολή του προέδρου της ΚΕΔΚΕ Νικήτα Κακλαμάνη προς τον υπουργό Γιάννη Ραγκούση, το προγραμματισμένο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ για τις 18 Ιανουαρίου να αναβληθεί και να προκληθεί ένα σημαντικό πλήγμα στην όλη προσπάθεια.
Του Δημήτρη Μαρη
Δήμαρχοι και αιρετοί περιφερειάρχες αποκτούν ρόλο «κυβερνήτη», ενώ το έργο τους συνεπικουρείται από τους τοπικούς και θεματικούς αντιδημάρχους και αντιπεριφερειάρχες, αντίστοιχα. Στο σχέδιο επισημαίνεται ξεκάθαρα ότι στη λογική της «μείωσης του αριθμού των δήμων συμπεριλαμβάνονται οι περιοχές Αθηνών και Θεσσαλονίκης», ενώ το κράτος διατηρεί την αποκεντρωμένη κρατική διοίκηση μέσω των γενικών γραμματειών.
Η διαδικασία του διαλόγου με τους αρμόδιους φορείς (π.χ. δημάρχους, νομάρχες) αναμένεται να ξεκινήσει και επίσημα από τη Δευτέρα. Αργά χθες το βράδυ ολοκληρώθηκε το τελικό κείμενο που επεξεργάστηκε η ειδική επιστημονική επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο Εσωτερικών και σήμερα η πρόταση συζητείται στον Κοινοβουλευτικό Τομέα Εργασίας. Αύριο το σχέδιο της νέας αρχιτεκτονικής της αυτοδιοίκησης αναμένεται να λάβει το «πράσινο φως» από το Υπουργικό Συμβούλιο προκειμένου να τεθεί προς δημόσια διαβούλευση.
Βασικοί άξονες
Αν και στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι οι δήμοι να μειωθούν στο ένα τρίτο ή το πολύ σε 400 και οι νομαρχίες σε 12 με 14, στο σχέδιο δεν περιέχονται πληροφορίες που αφορούν τη χωροταξία, αλλά μόνο οι βασικοί θεσμικοί άξονες πάνω στους οποίους θα αναπτυχθεί το όλο εγχείρημα. Το ότι δεν συζητείται το χωροταξικό στην παρούσα φάση χαρακτηρίζεται ως θετική εξέλιξη -τόσο από κυβερνητικούς, όσο και από αυτοδιοικητικούς παράγοντες-, καθώς θα βοηθήσει προκειμένου να γίνει συζήτηση ουσίας σε επίπεδο διατάξεων.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «ΚτΕ», η κυβέρνηση επιτάχυνε τις διαδικασίες προκειμένου να δώσει άμεσα προς διάλογο το σχέδιο, καθώς σε διαφορετική περίπτωση υπήρχε ο κίνδυνος, όπως έχει ήδη επισημανθεί σε επιστολή του προέδρου της ΚΕΔΚΕ Νικήτα Κακλαμάνη προς τον υπουργό Γιάννη Ραγκούση, το προγραμματισμένο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ για τις 18 Ιανουαρίου να αναβληθεί και να προκληθεί ένα σημαντικό πλήγμα στην όλη προσπάθεια.
Ι
Οι αλλαγές στους δήμους Ρόλο «κυβερνήτη» θα έχει ο δήμαρχος στον νέο δήμο, ενώ στο έργο του θα έχει βασικούς βοηθούς τους αντιδημάρχους τοπικών και θεματικών αρμοδιοτήτων. Το νέο σχέδιο προβλέπει την καθιέρωση του Συνηγόρου του Δημότη και της Επιχείρησης, ενώ για την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη αναβαθμίζεται ο ρόλος των ΚΕΠ και καθιερώνεται ο δημοτικός ανταποκριτής, ο οποίος και θα παρέχει διοικητικές υπηρεσίες στον τόπο κατοικίας των πολιτών. Ειδικότερα, για να μπορέσουν να εξισορροπηθούν οι απώλειες εκπροσώπησης λόγω της δραστικής μείωσης του αριθμού των δήμων, το σχέδιο προβλέπει την αύξηση του αριθμού των δημοτικών συμβούλων, ενώ οι καταργηθέντες δήμοι θα αποτελούν τις εκλογικές περιφέρειες του νέου δήμου.
2
Δήμαρχος-κυβερνήτης και τοπικοί αντιδήμαρχοι
Οι αλλαγές στους δήμους Ρόλο «κυβερνήτη» θα έχει ο δήμαρχος στον νέο δήμο, ενώ στο έργο του θα έχει βασικούς βοηθούς τους αντιδημάρχους τοπικών και θεματικών αρμοδιοτήτων. Το νέο σχέδιο προβλέπει την καθιέρωση του Συνηγόρου του Δημότη και της Επιχείρησης, ενώ για την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη αναβαθμίζεται ο ρόλος των ΚΕΠ και καθιερώνεται ο δημοτικός ανταποκριτής, ο οποίος και θα παρέχει διοικητικές υπηρεσίες στον τόπο κατοικίας των πολιτών. Ειδικότερα, για να μπορέσουν να εξισορροπηθούν οι απώλειες εκπροσώπησης λόγω της δραστικής μείωσης του αριθμού των δήμων, το σχέδιο προβλέπει την αύξηση του αριθμού των δημοτικών συμβούλων, ενώ οι καταργηθέντες δήμοι θα αποτελούν τις εκλογικές περιφέρειες του νέου δήμου.
2
Δήμαρχος-κυβερνήτης και τοπικοί αντιδήμαρχοι
Ο δήμαρχος-κυβερνήτης θα ασκεί τις καταστατικές και εκτελεστικές αρμοδιότητες, θα συνεργάζεται με την Επιχειρησιακή Επιτροπή και με τους αντιδημάρχους. Ο θεσμός των αντιδημάρχων αναμορφώνεται, με την καθιέρωση θεματικών και τοπικών αντιδημάρχων. Οι θεματικοί αντιδήμαρχοι θα ασχολούνται με συγκεκριμένους τομείς αρμοδιότητας (π.χ. καθαριότητα, Δημοτική Αστυνομία, πράσινο), ενώ οι τοπικοί αντιδήμαρχοι θα είναι αρμόδιοι για συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές του δήμου οι οποίες ταυτίζονται με τους υφιστάμενους δήμους που θα συνενωθούν.
Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η εκπροσώπηση των τέως καποδι-στριακών δήμων, καθώς οι συγκεκριμένοι αντιδήμαρχοι θα είναι δημοτικοί σύμβουλοι οι οποίοι προέρχονται από τις συγκεκριμένες περιοχές. Ο ρόλος των τοπικών αντιδημάρχων θεωρείται καθοριστικός για τις σχέσεις που θα διαμορφώνουν οι πολίτες με τον δήμο, καθώς θα αποτελούν τον βασικό δίαυλο επικοινωνίας. Ο αριθμός των θεματικών αντιδημάρχων θα μειωθεί και θα είναι ανάλογος με τον πληθυσμό του νέου δήμου. Για παράδειγμα, ένας μικρός δήμος με 5.000 κατοίκους θα έχει έναν μόνο θεματικό αντιδήμαρχο.
3Συνήγορος Δημότη και Επιχειρήσεων
Στον νέο νόμο θα προτείνεται η θεσμοθέτηση του Συνηγόρου του Δημότη και της Επιχείρησης. Στη θέση αυτή θα επιλέγεται ένα πρόσωπο κύρους, το οποίο θα αναλαμβάνει την ευθύνη διαμεσολάβησης μεταξύ πολιτών-συναλλασσομένων με τον δήμο. Βασική αποστολή του θα είναι η καταπολέμηση της κακοδιοίκησης και η διάρκεια της θητείας του θα είναι αντίστοιχη με των αιρετών μελών του δήμου. Κάθε χρόνο θα συντάσσει έκθεση πεπραγμένων και θα υπάγεται στην ελεγκτική αρμοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη.
4
Επιθεωρητής Τοπικής Αυτοδιοίκησης Ο νέος νόμος που θα ψηφιστεί προβλέπει τη σύσταση μίας Ειδικής Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας των ΟΤΑ. Η συγκεκριμένη υπηρεσία θα υπάγεται στο υπουργείο Εσωτερικών. Επικεφαλής θα είναι ο ειδικος γραμματέας, ενώ η υπηρεσία θα έχει περιφερειακή συγκρότηση με παραρτήματα, στα οποία θα ορίζεται προϊστάμενος εποπτείας. Η στελέχωση της θα γίνει από ειδικό επιστημονικό προσωπικό και από υπαλλήλους που θα μεταταχθούν. Στην Ειδική Υπηρεσία Εποπτείας θα εντάσσεται και το Συμβούλιο, που θα είναι αρμόδιο για την επιβολή πειθαρχικών κυρώσεων στα αιρετά μέλη των ΟΤΑ και θα αποτελείται κατά πλειοψηφία από τοπικούς δικαστές.
5
Θεσμός του δημοτικού ανταποκριτή Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών θα καθιερωθεί ο θεσμός του δημοτικού ανταποκριτή. Τον ρόλο αυτό θα αναλαμβάνει ένας δημοτικός υπάλληλος,ο οποίος θα εξυπηρετεί τους κατοίκους των χωριών και των οικισμών. Θα πρόκειται για τον άνθρωπο που θα παρέχει «διοικητική βοήθεια οτο χωριό και το σπίτι» και θα υποστηρίζει ηλικιωμένους κατοίκους και γενικότερα πολίτες που αντιμετωπίζουν δυσκολία στη μετακίνηση τους. Στο πλαίσιο της καλύτερης εξυπηρέτησης των πολιτών, θα εκσυγχρονιστεί και ο θεσμός των δημοτικών Κέντρων Εξυπηρέτησης των Πολιτών. Στους νέους δήμους θα υπάρχουν οικονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες, καθώς και ειδικά τμήματα προγραμματισμού και πληροφόρησης. Ανάλογα με τη μορφολογία τής κάθε περιοχής, οι οργανισμοί των νέων δήμων θα διακρίνονται σε ορεινούς ή νησιωτικούς.
6
Κατανομή αρμοδιοτήτων Κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις οι οποίες θα προσδιοριστούν, οι νέοι δήμοι θα μπορούν να αναλαμβάνουν αρμοδιότητες που σχετίζονται με την ανέγερση σχολικών κτιρίων, τις πολεοδομικές εφαρμογές, τον υγειονομικό έλεγχο, την προστασία της δημόσιας υγείας, την προστασία του παιδιού και των ηλικιωμένων, την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και την ένταξη των μεταναστών, τις αδειοδοτήσεις και τον έλεγχο μιας σειράς τοπικών οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων.
Ο δημοτικός προγραμματισμός θα υλοποιείται από την Επιχειρησιακή-Εκτελεστική Επιτροπή, η οποία θα έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες, όπως την κατάρτιση του τεχνικούπρογράμματος του δήμου, την ευθύνη για την πιστή εκτέλεση του προϋπολογισμού και τον συντονισμό των δράσεων των δημοτικών επιχειρήσεων.
Για να μπορέσει να γίνει αποσυμφόρηση της ολομέλειας του Δημοτικού Συμβουλίου, ενισχύονται σημαντικά οι αρμοδιότητες των επιτροπών του. Τα θέματα χωροταξίας και περιβάλλοντος, όπως και οι τροποποιήσεις των ρυμοτομικών σχεδίων θα εξετάζονται από μία μόνιμη επιτροπή Χωροταξίας - Περιβάλλοντος, στην οποία θα συμμετέχουν και μέλη της αντιπολίτευσης. Με τον νέο νόμο οι δήμοι θα πρέπει υποχρεωτικά να αναρτούν στο Διαδίκτυο τις προσκλήσεις σε συνεδρίαση, την ημερήσια διάταξη και την περίληψη των αποφάσεων που λαμβάνει το Δ.Σ. Στις συνεδριάσεις των Δ.Σ. θα συμμετέχουν -χωρίς να έχουν όμως δικαίωμα ψήφου- οι πρόεδροι των τοπικών συμβουλίων, σε κάθε περίπτωση που γίνεται συζήτηση για την περιοχή τους. Για δήμους με πληθυσμό πάνω από 30.000 κατοίκους προτείνεται η δημιουργία μιας Μόνιμης Επιτροπής Διαβούλευσης, στην οποία θα συμμετέχουν και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, μη κυβερνητικών οργανώσεων και επαγγελματικών συλλόγων. Στους δήμους με περισσότερους από 50.000 κατοίκους θα υπηρετεί υποχρεωτικά γενικός γραμματέας.
7Οικονομική στήριξη του σχεδίου.
Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η εκπροσώπηση των τέως καποδι-στριακών δήμων, καθώς οι συγκεκριμένοι αντιδήμαρχοι θα είναι δημοτικοί σύμβουλοι οι οποίοι προέρχονται από τις συγκεκριμένες περιοχές. Ο ρόλος των τοπικών αντιδημάρχων θεωρείται καθοριστικός για τις σχέσεις που θα διαμορφώνουν οι πολίτες με τον δήμο, καθώς θα αποτελούν τον βασικό δίαυλο επικοινωνίας. Ο αριθμός των θεματικών αντιδημάρχων θα μειωθεί και θα είναι ανάλογος με τον πληθυσμό του νέου δήμου. Για παράδειγμα, ένας μικρός δήμος με 5.000 κατοίκους θα έχει έναν μόνο θεματικό αντιδήμαρχο.
3Συνήγορος Δημότη και Επιχειρήσεων
Στον νέο νόμο θα προτείνεται η θεσμοθέτηση του Συνηγόρου του Δημότη και της Επιχείρησης. Στη θέση αυτή θα επιλέγεται ένα πρόσωπο κύρους, το οποίο θα αναλαμβάνει την ευθύνη διαμεσολάβησης μεταξύ πολιτών-συναλλασσομένων με τον δήμο. Βασική αποστολή του θα είναι η καταπολέμηση της κακοδιοίκησης και η διάρκεια της θητείας του θα είναι αντίστοιχη με των αιρετών μελών του δήμου. Κάθε χρόνο θα συντάσσει έκθεση πεπραγμένων και θα υπάγεται στην ελεγκτική αρμοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη.
4
Επιθεωρητής Τοπικής Αυτοδιοίκησης Ο νέος νόμος που θα ψηφιστεί προβλέπει τη σύσταση μίας Ειδικής Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας των ΟΤΑ. Η συγκεκριμένη υπηρεσία θα υπάγεται στο υπουργείο Εσωτερικών. Επικεφαλής θα είναι ο ειδικος γραμματέας, ενώ η υπηρεσία θα έχει περιφερειακή συγκρότηση με παραρτήματα, στα οποία θα ορίζεται προϊστάμενος εποπτείας. Η στελέχωση της θα γίνει από ειδικό επιστημονικό προσωπικό και από υπαλλήλους που θα μεταταχθούν. Στην Ειδική Υπηρεσία Εποπτείας θα εντάσσεται και το Συμβούλιο, που θα είναι αρμόδιο για την επιβολή πειθαρχικών κυρώσεων στα αιρετά μέλη των ΟΤΑ και θα αποτελείται κατά πλειοψηφία από τοπικούς δικαστές.
5
Θεσμός του δημοτικού ανταποκριτή Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών θα καθιερωθεί ο θεσμός του δημοτικού ανταποκριτή. Τον ρόλο αυτό θα αναλαμβάνει ένας δημοτικός υπάλληλος,ο οποίος θα εξυπηρετεί τους κατοίκους των χωριών και των οικισμών. Θα πρόκειται για τον άνθρωπο που θα παρέχει «διοικητική βοήθεια οτο χωριό και το σπίτι» και θα υποστηρίζει ηλικιωμένους κατοίκους και γενικότερα πολίτες που αντιμετωπίζουν δυσκολία στη μετακίνηση τους. Στο πλαίσιο της καλύτερης εξυπηρέτησης των πολιτών, θα εκσυγχρονιστεί και ο θεσμός των δημοτικών Κέντρων Εξυπηρέτησης των Πολιτών. Στους νέους δήμους θα υπάρχουν οικονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες, καθώς και ειδικά τμήματα προγραμματισμού και πληροφόρησης. Ανάλογα με τη μορφολογία τής κάθε περιοχής, οι οργανισμοί των νέων δήμων θα διακρίνονται σε ορεινούς ή νησιωτικούς.
6
Κατανομή αρμοδιοτήτων Κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις οι οποίες θα προσδιοριστούν, οι νέοι δήμοι θα μπορούν να αναλαμβάνουν αρμοδιότητες που σχετίζονται με την ανέγερση σχολικών κτιρίων, τις πολεοδομικές εφαρμογές, τον υγειονομικό έλεγχο, την προστασία της δημόσιας υγείας, την προστασία του παιδιού και των ηλικιωμένων, την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και την ένταξη των μεταναστών, τις αδειοδοτήσεις και τον έλεγχο μιας σειράς τοπικών οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων.
Ο δημοτικός προγραμματισμός θα υλοποιείται από την Επιχειρησιακή-Εκτελεστική Επιτροπή, η οποία θα έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες, όπως την κατάρτιση του τεχνικούπρογράμματος του δήμου, την ευθύνη για την πιστή εκτέλεση του προϋπολογισμού και τον συντονισμό των δράσεων των δημοτικών επιχειρήσεων.
Για να μπορέσει να γίνει αποσυμφόρηση της ολομέλειας του Δημοτικού Συμβουλίου, ενισχύονται σημαντικά οι αρμοδιότητες των επιτροπών του. Τα θέματα χωροταξίας και περιβάλλοντος, όπως και οι τροποποιήσεις των ρυμοτομικών σχεδίων θα εξετάζονται από μία μόνιμη επιτροπή Χωροταξίας - Περιβάλλοντος, στην οποία θα συμμετέχουν και μέλη της αντιπολίτευσης. Με τον νέο νόμο οι δήμοι θα πρέπει υποχρεωτικά να αναρτούν στο Διαδίκτυο τις προσκλήσεις σε συνεδρίαση, την ημερήσια διάταξη και την περίληψη των αποφάσεων που λαμβάνει το Δ.Σ. Στις συνεδριάσεις των Δ.Σ. θα συμμετέχουν -χωρίς να έχουν όμως δικαίωμα ψήφου- οι πρόεδροι των τοπικών συμβουλίων, σε κάθε περίπτωση που γίνεται συζήτηση για την περιοχή τους. Για δήμους με πληθυσμό πάνω από 30.000 κατοίκους προτείνεται η δημιουργία μιας Μόνιμης Επιτροπής Διαβούλευσης, στην οποία θα συμμετέχουν και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, μη κυβερνητικών οργανώσεων και επαγγελματικών συλλόγων. Στους δήμους με περισσότερους από 50.000 κατοίκους θα υπηρετεί υποχρεωτικά γενικός γραμματέας.
7Οικονομική στήριξη του σχεδίου.
Η νέα αρχιτεκτονική της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα στηριχθεί, σύμφωνα με το κυβερνητικό πλάνο, σε ένα Ολοκληρωμένο Επιχειρησιακό Σχέδιο, μέσω του οποίου θα χρηματοδοτηθούν έργα και δράσεις από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους. Το ολοκληρωμένο σχέδιο θα στηριχθεί σε δυο βασικούς άξονες: το πρόγραμμα «Διοικητική Μεταρρύθμιση» του ΕΣΠΑ 2007-2013 και το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Τα υποπρογράμματα του σχεδίου αφορούν τομείς όπως τη λειτουργική αποτελεσματικότητα, τις κοινωνικές παρεμβάσεις, τις περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, καθώς και τις πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες.
Αν και από την πλευρά της ΚΕΔΚΕ υποστηρίζεται ότι απαιτούνται συνολικά 4,5 δισ. ευρώ για τη στήριξη της μεταρρύθμισης, προς το παρόν το υπουργείο Εσωτερικών δεν έχει προσδιορίσει το κονδύλι που θα αξιοποιηθεί για την αναπτυξιακή ανάκαμψη της Αυτοδιοίκησης, ωστόσο στο σχέδιο προσδιορίζεται ότι θα υπάρξει αναδιάρθρωση των τοπικών δημόσιων οικονομικών, η οποία θα περιλαμβάνει:
■ αναδιάρθρωση των ΚΑΠ,
■ αναδιάρθρωση του τοπικού φορολογικού συστήματος,
■ μερική ή πλήρη μεταφορά του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας στο πλαίσιο της γενικότερης φορολογικής μεταρρύθμισης,
■ αξιοποίηση της δημοτικής περιουσίας.
8
Αναδιάρθρωση στις νομαρχίες Η ριζική εσωτερική αναδιάρθρωση των νομαρχιών και η ανασυγκρότηση τους σε επίπεδο περιφέρειας αποτελούν τους δύο βασικούς άξονες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί η διοικητική-μεταρρύθμιση σε επίπεδο δεύτερου βαθμού. Στις νέες περιφερειακές αυτοδιοικήσεις θα μπορούν να μεταβιβαστούν πρόσθετες αρμοδιότητες που σήμερα ανήκουν στις κρατικές περιφέρειες, στο κεντρικό κράτος και σε άλλους κρατικούς φορείς. Υιοθετείται νέο εκλογικό σύστημα και καθιερώνεται ο θεσμός της μητροπολιτικής αυτοδιοίκησης σε Αττική και Θεσσαλονίκη.
Όπως επισημαίνεται στην πρόταση που καταθέτει η κυβέρνηση, στην Αττική η νέα Περιφερειακή -Μητροπολιτική Αυτοδιοίκηση θα ταυτίζεται με τα όρια της σημερινής Περιφέρειας Αττικής, ενώ στη Θεσσαλονίκη τα όρια της Περιφερειακής - Μητροπολιτικής Αυτοδιοίκησης θα προσδιοριστούν στην πορεία. Πληροφορίες κάνουν λόγο για διεύρυνση των σημερινών ορίων και ένταξη μιας επιπλέον γεωγραφικής ενότητας (το πιθανότερο της Χαλκιδικής). Οι Περιφερειακές Μητροπολιτικές Αυτοδιοικήσεις θα αναλαμβάνουν τον συντονισμό ζητημάτων υπερ-τοπικής σημασίας. Το Περιφερειακό Συμβούλιο θα είναι το βασικό όργανο, με επιτελικό και ελεγκτικό ρόλο.
Ο περιφερειάρχης θα είναι άμεσα αιρετός και θα έχει διευρυμένο ηγετικό ρόλο. Το έργο του θα υποστηρίζεται από τους αντιπεριφε-ρειάρχες, οι οποίοι θα επιλέγονται μεταξύ των περιφερειακών συμβούλων. Οι τοπικοί αντιπεριφερει-άρχες θα είναι αρμόδιοι για συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές, οι οποίες θα ταυτίζονται με τις τέως νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις. Ειδικά για την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, θα οριστούν επιμέρουςπεριοχές όπου θα υπηρετούν οι τοπικοί αντιπεριφερειάρχες. Μεταξύ των οργάνων που θα αναπτυχθούν είναι η Περιφερειακή Επιτροπή, η Διαχειριστική Επιτροπή και το Συμβούλιο Διαβούλευσης. Οι αρμοδιότητες που θα έχουν οι Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις αφορούν τομείς όπως:
■ εμπόριο και τουρισμό,
■ υποδομές μεταφορών και επικοινωνιών,
■ χωροταξίας, υποδομής και περιβάλλοντος,
■ εκπαίδευσης, αθλητισμού και πολιτισμού,
■ φυσικών πόρων, ενέργειας και βιομηχανίας,
■ δημόσιας υγείας και πρόνοιας,
■ πολιτικής προστασίας.
9
Πώς θα εκλέγονται δήμαρχοι καιυπερνομάρχες Νομάρχες και δήμαρχοι θα εκλέγονται με το σύστημα του 50%+1, σύμφωνα με το οποίο αν δεν συγκεντρώσει κάποιος συνδυασμός από τον πρώτο γύρο το ποσοστό αυτό διεξάγεται δεύτερη εκλογική αναμέτρηση μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών. Τα 3/5 των εδρών τα λαμβάνει ο επιτυχών συνδυασμός και τα 2/5 οι επιλαχόντες συνδυασμοί. Ο αριθμός των υποψηφίων δημοτικών και νομαρχιακών συμβούλων μειώνεται. Με το νέο σχέδιο οι συνδυασμοί που θα καταρτίζονται δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τον συνολικό αριθμό των δημοτικών ή νομαρχιακών συμβούλων συν τρία. Αν, δηλαδή, ένα Δημοτικό Συμβούλιο εκλέγει 25 δημοτικούς συμβούλους, ο συνδυασμός δεν θα-μπορεί να υπερβαίνει τους 28 υποψήφιους. Στις ΠεριφερειακέςΑυτοδιοικήσεις οι εκλογικές περιφέρειες θα είναι οι τέως νομαρχίες, ενώ ειδικά στις μητροπολιτικές αυτοδιοικήσεις Αττικής και Θεσσαλονίκης οι εκλογικές περιφέρειες θα αντιστοιχούν σε περιοχές που θα οριστούν με νόμο. Όπως και στις νομαρχίες, έτσι και στους δήμους, ως εκλογικές περιφέρειες θα ορίζονται οι πρώην δήμοι του Καποδίστρια I. Οι υποψηφιότητες των δημοτικών συμβούλων θα αντιστοιχούν σε πρώην δήμο ή κοινότητα του Καποδίστρια I και η εκλογή θα γίνεται σε αναλογία με τον πληθυσμό της επιμέρους εκλογικής περιφέρειας. Οι τοπικοί εκλογείς θα σταυροδοτούν τους αντίστοιχους τοπικούς υποψήφιους. Θα ψηφίζουν μεν συνδυασμό στο σύνολο του νέου δήμου, αλλά θα πρέπει να επιλέξουν και να σταυρώσουν υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο της δικής τους περιοχής. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι διευκολύνεται η συγκρότηση ψηφοδελτίων και ταυτόχρονα η αναλογική εκπροσώπηση όλων των περιοχών.
10 Αποκεντρωμένη III κρατική διοίκηση
Στη νεα θεσμική αρχιτεκτονική εξακολουθεί να έχει ρόλο και λόγο η κεντρική διοίκηση, καθώς στο σχέδιο προβλέπεται ξεκάθαρα ότι η κρατικά αποκεντρωμένη διοίκηση οργανώνεται σε επίπεδο γεωγραφικών γενικών γραμματειών. Των γραμματειών αυτών, που αποτελούν μορφή αποκέντρωσης της κρατικής διοίκησης, προΐσταται γενικός γραμματέας, ο " οποίος είναι μετακλητός υπάλληλος οριζόμενος από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Αν και από την πλευρά της ΚΕΔΚΕ υποστηρίζεται ότι απαιτούνται συνολικά 4,5 δισ. ευρώ για τη στήριξη της μεταρρύθμισης, προς το παρόν το υπουργείο Εσωτερικών δεν έχει προσδιορίσει το κονδύλι που θα αξιοποιηθεί για την αναπτυξιακή ανάκαμψη της Αυτοδιοίκησης, ωστόσο στο σχέδιο προσδιορίζεται ότι θα υπάρξει αναδιάρθρωση των τοπικών δημόσιων οικονομικών, η οποία θα περιλαμβάνει:
■ αναδιάρθρωση των ΚΑΠ,
■ αναδιάρθρωση του τοπικού φορολογικού συστήματος,
■ μερική ή πλήρη μεταφορά του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας στο πλαίσιο της γενικότερης φορολογικής μεταρρύθμισης,
■ αξιοποίηση της δημοτικής περιουσίας.
8
Αναδιάρθρωση στις νομαρχίες Η ριζική εσωτερική αναδιάρθρωση των νομαρχιών και η ανασυγκρότηση τους σε επίπεδο περιφέρειας αποτελούν τους δύο βασικούς άξονες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί η διοικητική-μεταρρύθμιση σε επίπεδο δεύτερου βαθμού. Στις νέες περιφερειακές αυτοδιοικήσεις θα μπορούν να μεταβιβαστούν πρόσθετες αρμοδιότητες που σήμερα ανήκουν στις κρατικές περιφέρειες, στο κεντρικό κράτος και σε άλλους κρατικούς φορείς. Υιοθετείται νέο εκλογικό σύστημα και καθιερώνεται ο θεσμός της μητροπολιτικής αυτοδιοίκησης σε Αττική και Θεσσαλονίκη.
Όπως επισημαίνεται στην πρόταση που καταθέτει η κυβέρνηση, στην Αττική η νέα Περιφερειακή -Μητροπολιτική Αυτοδιοίκηση θα ταυτίζεται με τα όρια της σημερινής Περιφέρειας Αττικής, ενώ στη Θεσσαλονίκη τα όρια της Περιφερειακής - Μητροπολιτικής Αυτοδιοίκησης θα προσδιοριστούν στην πορεία. Πληροφορίες κάνουν λόγο για διεύρυνση των σημερινών ορίων και ένταξη μιας επιπλέον γεωγραφικής ενότητας (το πιθανότερο της Χαλκιδικής). Οι Περιφερειακές Μητροπολιτικές Αυτοδιοικήσεις θα αναλαμβάνουν τον συντονισμό ζητημάτων υπερ-τοπικής σημασίας. Το Περιφερειακό Συμβούλιο θα είναι το βασικό όργανο, με επιτελικό και ελεγκτικό ρόλο.
Ο περιφερειάρχης θα είναι άμεσα αιρετός και θα έχει διευρυμένο ηγετικό ρόλο. Το έργο του θα υποστηρίζεται από τους αντιπεριφε-ρειάρχες, οι οποίοι θα επιλέγονται μεταξύ των περιφερειακών συμβούλων. Οι τοπικοί αντιπεριφερει-άρχες θα είναι αρμόδιοι για συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές, οι οποίες θα ταυτίζονται με τις τέως νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις. Ειδικά για την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, θα οριστούν επιμέρουςπεριοχές όπου θα υπηρετούν οι τοπικοί αντιπεριφερειάρχες. Μεταξύ των οργάνων που θα αναπτυχθούν είναι η Περιφερειακή Επιτροπή, η Διαχειριστική Επιτροπή και το Συμβούλιο Διαβούλευσης. Οι αρμοδιότητες που θα έχουν οι Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις αφορούν τομείς όπως:
■ εμπόριο και τουρισμό,
■ υποδομές μεταφορών και επικοινωνιών,
■ χωροταξίας, υποδομής και περιβάλλοντος,
■ εκπαίδευσης, αθλητισμού και πολιτισμού,
■ φυσικών πόρων, ενέργειας και βιομηχανίας,
■ δημόσιας υγείας και πρόνοιας,
■ πολιτικής προστασίας.
9
Πώς θα εκλέγονται δήμαρχοι καιυπερνομάρχες Νομάρχες και δήμαρχοι θα εκλέγονται με το σύστημα του 50%+1, σύμφωνα με το οποίο αν δεν συγκεντρώσει κάποιος συνδυασμός από τον πρώτο γύρο το ποσοστό αυτό διεξάγεται δεύτερη εκλογική αναμέτρηση μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών. Τα 3/5 των εδρών τα λαμβάνει ο επιτυχών συνδυασμός και τα 2/5 οι επιλαχόντες συνδυασμοί. Ο αριθμός των υποψηφίων δημοτικών και νομαρχιακών συμβούλων μειώνεται. Με το νέο σχέδιο οι συνδυασμοί που θα καταρτίζονται δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τον συνολικό αριθμό των δημοτικών ή νομαρχιακών συμβούλων συν τρία. Αν, δηλαδή, ένα Δημοτικό Συμβούλιο εκλέγει 25 δημοτικούς συμβούλους, ο συνδυασμός δεν θα-μπορεί να υπερβαίνει τους 28 υποψήφιους. Στις ΠεριφερειακέςΑυτοδιοικήσεις οι εκλογικές περιφέρειες θα είναι οι τέως νομαρχίες, ενώ ειδικά στις μητροπολιτικές αυτοδιοικήσεις Αττικής και Θεσσαλονίκης οι εκλογικές περιφέρειες θα αντιστοιχούν σε περιοχές που θα οριστούν με νόμο. Όπως και στις νομαρχίες, έτσι και στους δήμους, ως εκλογικές περιφέρειες θα ορίζονται οι πρώην δήμοι του Καποδίστρια I. Οι υποψηφιότητες των δημοτικών συμβούλων θα αντιστοιχούν σε πρώην δήμο ή κοινότητα του Καποδίστρια I και η εκλογή θα γίνεται σε αναλογία με τον πληθυσμό της επιμέρους εκλογικής περιφέρειας. Οι τοπικοί εκλογείς θα σταυροδοτούν τους αντίστοιχους τοπικούς υποψήφιους. Θα ψηφίζουν μεν συνδυασμό στο σύνολο του νέου δήμου, αλλά θα πρέπει να επιλέξουν και να σταυρώσουν υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο της δικής τους περιοχής. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι διευκολύνεται η συγκρότηση ψηφοδελτίων και ταυτόχρονα η αναλογική εκπροσώπηση όλων των περιοχών.
10 Αποκεντρωμένη III κρατική διοίκηση
Στη νεα θεσμική αρχιτεκτονική εξακολουθεί να έχει ρόλο και λόγο η κεντρική διοίκηση, καθώς στο σχέδιο προβλέπεται ξεκάθαρα ότι η κρατικά αποκεντρωμένη διοίκηση οργανώνεται σε επίπεδο γεωγραφικών γενικών γραμματειών. Των γραμματειών αυτών, που αποτελούν μορφή αποκέντρωσης της κρατικής διοίκησης, προΐσταται γενικός γραμματέας, ο " οποίος είναι μετακλητός υπάλληλος οριζόμενος από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Ασφαλώς υπάρχουν πολλές ενστάσεις επί της ουσίας αλλά είναι καλλίτερα να περιμένουμε την επισημότερη, ακριβέστερη και λεπτομερέστερη διατύπωση του σχεδίου για την προτεινόμενη νεα Διοικητική Μεταρύθμιση.
Ένα πρώτο ερώτημα είναι αν είναι απαραίτητη και χρήσιμη τώρα , σ αυτή την δύσκολη οικονομικο-κοινωνική συγκυρία στην οποία βρίσκεται η πατρίδα μας, μια τέτοια μεγάλη μεταρύθμιση. Ελπίζω στον διάλογο που θα ακολουθήσει να υπάρξουν πειστικά επιχειρήματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου