του Δημήτρη Καμιζή
Δ/ντή Παθολογίας του Κ.Υ. Κρανιδίου
«Διάβασα τόσα πολλά για τους κινδύνους από το κάπνισμα ώστε έκοψα… το διάβασμα»
Σ΄ αυτή τη φράση θα μπορούσε να συνοψίζεται η αντίδραση των περισσότερων καπνιστών όταν διαβάζουν και πληροφορούνται για τους κινδύνους, οι οποίοι προέρχονται από το κάπνισμα. Συμπεριφέρονται, δηλαδή, με έναν τρόπο σαν να μην θέλουν να πληροφορηθούν τίποτε σχετικό με τους κινδύνους του καπνίσματος ή το θέμα αυτό σαν να μην αφορά αυτούς τους ιδίους αλλά όλους τους άλλους ανθρώπους που καπνίζουν.
Οι επιβλαβείς επιδράσεις του καπνίσματος στην υγεία έχουν αναγνωριστεί από πολύ καιρό πριν. Από το 19ο κιόλας αιώνα είχαν κυκλοφορήσει μεμονωμένες αναφορές ότι το κάπνισμα πούρων και πίπας προκαλούσε καρκίνο της στοματικής κοιλότητας. Λίγο πριν από το 1950 όμως εδραιώθηκαν σαφείς ενδείξεις ότι ο καρκίνος του πνεύμονα ήταν άμεσα συνδεδεμένος με το κάπνισμα τσιγάρων. Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι τώρα η πιο κοινή αιτία θανάτων από καρκίνο στους άνδρες στις περισσότερες δυτικές χώρες. Με τη διάδοση βέβαια του καπνίσματος ιδιαίτερα μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο φυσικό ήταν, να αυξάνονται σε αριθμό και τα κρούσματα – θύματα ουσιαστικά του καπνίσματος. Μετά τη δεκαετία του 1960 η συνήθεια αυτή άρχισε να διαδίδεται και μεταξύ των γυναικών γι αυτό και τα τελευταία χρόνια συνεχώς αυξάνονται σε αριθμό και οι θάνατοι γυναικών από καρκίνο του πνεύμονα. Δεν είναι όμως μόνον ο καρκίνος του πνεύμονα που αποδεδειγμένα οφείλεται στο κάπνισμα, αλλά και άλλοι καρκίνοι που σχετίζονται με αυτό, όπως της στοματικής κοιλότητας, του οισοφάγου, του λάρυγγα και της ουροδόχου κύστης.
Το κάπνισμα αποτελεί επίσης κύριο παράγοντα στις παθήσεις του καρδιαγγειακού συστήματος. Είναι γνωστό ότι η νικοτίνη προκαλεί σύσπαση των αγγείων, αρτηριοσκλήρυνση, που οδηγεί στη στένωσή τους και συσχετίζεται σημαντικά με την νόσο των στεφανιαίων αγγείων, το έμφραγμα του μυοκαρδίου, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, τη διαλείπουσα χωλότητα και άλλες παθήσεις των περιφερειακών αγγείων. Ιδιαίτερα επιβαρύνονται οι καπνιστές που πάσχουν από υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, υπερχοληστεριναιμία και άλλες παθήσεις που χαρακτηρίζονται ως μεταβολικό σύνδρομο.
Εκτός από τη νικοτίνη, ο καπνός του τσιγάρου που εισπνέεται περιέχει και άλλες χημικές ουσίες περισσότερες από 2.000 που από αυτές τουλάχιστον 19 είναι γνωστές καρκινογόνες. Μονοξείδιο και διοξείδιο του άνθρακα, οξείδια του αζώτου, φορμαλδεϋδη, πίσσα, αρωματικοί υδρογονάνθρακες χρώμιο, κάδμιο, μεθάνιο, βουτάνιο, ανιλίνη, αμμωνία, κυάνιο, ακετυλένιο και άλλες είναι ουσίες που αποδεδειγμένα αποτελούν καρκίνο και άλλες βλάβες στον οργανισμό μας.
Τέλος αποδεδειγμένα το κάπνισμα σχετίζεται με τη χρονία αποφρακτική πνευμονοπάθεια γνωστή ως X.A.Π., ανδρική στειρότητα, ψυχικές διαταραχές, αλλά και χάσιμο δημιουργικού χρόνου.
Όλα τα παραπάνω και άλλα που δεν είναι σκόπιμο να αναφερθούν σε αυτή τη σύντομη αναφορά για το κάπνισμα, έχουν οδηγήσει αρκετούς επιστήμονες να μη μιλούν πλέον για κινδύνους από το κάπνισμα, αλλά για τη «νόσο του καπνιστή» ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτός γνωρίζει ότι όλους αυτούς τους κινδύνους και τις επιπτώσεις στην υγεία του και εξακολουθεί να καπνίζει.
Τα τελευταία χρόνια στη βόρεια Αμερική αλλά και στην Ευρώπη, τόσο από τις κοινωνικές οργανώσεις, όσο και από τις κυβερνήσεις των χωρών αλλά κυρίως και από την Παγκόσμια οργάνωση Υγείας Π.Ο.Υ. γίνεται συστηματική προσπάθεια για τον περιορισμό της ευρέως αυτής διαδεδομένης συνήθειας που ευθύνεται άμεσα για 5.000.000 πρόωρους θανάτους το χρόνο σε όλο τον κόσμο και υπολογίζεται ότι αν η κατάσταση αυτή συνεχιστεί το 2.020 οι θάνατοι θα φτάσουν τα 10.000.000 το χρόνο.
Το κάπνισμα πλέον αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αιτία θανάτου στον κόσμο και κάθε μέρα 13.700 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν από το κάπνισμα.
Το θέμα είναι επίκαιρο και από το γεγονός ότι η 31η Μαΐου έχει οριστεί από την Π.Ο.Υ. ως παγκόσμια ημέρα κατά του καπνίσματος αλλά και από το γεγονός ότι σε εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας και στη χώρα μας από την 1η Ιουλίου θα απαγορεύεται το κάπνισμα και σε όλους τους χώρους συνάθροισης κοινού ακόμα και σε εστιατόρια. Σκοπός αυτής της αναφοράς μου σχετικά με το κάπνισμα δεν είναι να τρομοκρατήσω τους καπνιστές αλλά να ενισχύσω τα κίνητρα τους να το διακόψουν και να τους συμπαρασταθώ.
Γι αυτό στην προσπάθειά μου αυτή δεν θα αρκεστώ μόνο να καταθέσω τα όσα σαν γιατρός γνωρίζω και εξ αυτού έχω ηθική και δεοντολογική υποχρέωση να το κάνω, αλλά θα καταθέσω και την προσωπική μου εμπειρία και τις σκέψεις και τις αντιδράσεις μου, σαν παλιού καπνιστή που εδώ και δεκατέσσερα περίπου χρόνια διέκοψα το κάπνισμα ,θέλοντας και με αυτή την προσωπική κατάθεση να συμπαρασταθώ σε όσους σκεφτούν σοβαρά και επιχειρήσουν να το διακόψουν.
Θεωρώ λοιπόν ότι είναι καλύτερο και αποτελεσματικότερο να μιλάμε και να τονίζουμε τις ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ της διακοπής αυτής της θανατηφόρας συνήθειας, παρά να μιλάμε για τους κινδύνους στους οποίους εκθέτει την υγεία μας. Άλλωστε λίγο πολύ όλοι σχεδόν οι καπνιστές γνωρίζουν τους κινδύνους που αναγράφονται κιόλας με μεγάλα και κεφαλαία γράμματα στα πακέτα των τσιγάρων και εντούτοις τα αγνοούν όλα.
Ασφαλώς η διακοπή του καπνίσματος δεν είναι εύκολη υπόθεση αφού είναι γνωστό ότι το κάπνισμα προκαλεί ΚΑΙ ΕΘΙΣΜΟ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΗ και πρέπει να αναγνωρίσουμε πριν από όλα τη μεγάλη αλήθεια : Η ΝΙΚΟΤΙΝΗ ΕΙΝΑΙ ΝΑΡΚΩΤΙΚΟ. Η ΝΙΚΟΤΙΝΗ ΕΙΝΑΙ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΙΣ ΦΛΕΒΕΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΤΗ.
Το ερώτημα κάθε καπνιστή όταν τον πληροφορούμε και τον προτρέπουμε να πάρει τη μεγάλη απόφαση να κόψει αυτή την καταστροφική συνήθεια είναι εάν μετά τη διακοπή πρόκειται να ωφεληθεί η υγεία του, να αποτραπούν οι κίνδυνοι που τον απειλούσαν όσο κάπνιζε και μετά από πόσο χρόνο θα συμβεί αυτό. Είναι πέρα από κάθε αμφιβολία ότι κάθε μέρα που περνάει από τη διακοπή του καπνίσματος είναι μία επένδυση για τη μελλοντική υγεία του ατόμου που το διέκοψε. Πράγματι οι κίνδυνοι μειώνονται σημαντικά και γρήγορα και μετά από κάποιο χρονικό διάστημα εξαλείφονται ώστε ο πρώην καπνιστής να μην έχει πλέον συνέπειες επικίνδυνες σαν να μην κάπνιζε ποτέ. Αυτό βέβαια εξαρτάται από το χρονικό διάστημα που κάπνιζε ο καπνιστής, από τον αριθμό των τσιγάρων που κάπνιζε ημερήσια και από τη γενική κατάσταση της υγείας του. Από στατιστικές έρευνες και μετρήσεις που έχουν γίνει πιστεύεται πλέον ότι μετά από 8-10 χρόνια από τη διακοπή του καπνίσματος, το άτομο που το διέκοψε είναι σαν να μην κάπνισε ποτέ. ΠΟΤΕ ΛΟΙΠΟΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ. Συνοπτικά επομένως θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι ευεργετικές συνέπειες από τη διακοπή του καπνίσματος είναι :
Η προοδευτική βελτίωση όλων των παραμέτρων της υγείας του πρώην καπνιστή
Η επιβράδυνση και ματαίωση των βλαπτικών επιδράσεων που συνέβησαν στο παρελθόν
Η βελτίωση της ποιότητας της καθημερινής ζωής η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του ατόμου που κατάφερε με τις δυνάμεις του να απαλλαγεί από αυτό που τον απειλούσε
Οικονομικά οφέλη
Ασφαλώς όπως προανέφερα η λήψη της σχετικής απόφασης και η επιμονή στην εφαρμογή της δεν είναι εύκολη υπόθεση αφού το κάπνισμα προκαλεί ΕΘΙΣΜΟ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΗ. Η καλή προετοιμασία με θετικές σκέψεις για τη βελτίωση της υγείας του καπνιστή, η τόνωση της αυτοπεποίθησης και η ενδυνάμωση της θέλησής του, η συμπαράσταση από το περιβάλλον, η ιατρική βοήθεια εάν χρειαστεί, φάρμακα, αλλά και μέθοδοι της εναλλακτικής ιατρικής όπως ο βελονισμός μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τον καπνιστή στη μεγάλη απόφασή του, να συνεχίσει τη ζωή του με χαρά και υγεία, να αναπνέει καθαρό αέρα γεμάτο με οξυγόνο και όχι με καπνό, να αντιλαμβάνεται καλύτερα τις οσμές των λουλουδιών, να μη γίνεται ανεπιθύμητος στους άλλους αλλά και να μην βλάπτει τους άλλους εξαναγκάζοντάς τους σε παθητικό κάπνισμα.
Προσωπικά από την εμπειρία μου θα συνιστούσα σε κάθε καπνιστή:
μια σύντομη προετοιμασία με σκέψεις για απότομη, μία και έξω, διακοπή του καπνίσματος γιατί η προσπάθεια για προοδευτική διακοπή συνήθως αποτυγχάνει.
Να ορίσει μία επίσημη ή σημαδιακή μέρα για εφαρμογή της απόφασής του
Ας μη βιαστεί να ανακοινώσει την απόφασή του στο ευρύτερο περιβάλλον του πέραν του στενού οικογενειακού και φιλικού αν κρίνει και να σκέφτεται πάντοτε ότι αυτή τη δυσκολία, αυτό το εμπόδιο για τη ζωή του πρέπει να το ξεπεράσει μόνος του.
Τις πρώτες ημέρες να αποφεύγει τις πολλές κοινωνικές συναναστροφές με φαγητό και διασκέδαση
Να μη φοβηθεί ότι μπορεί να πάθει κάτι στην υγεία του από τη διακοπή του καπνίσματος
Να αντισταθεί αποφασιστικά σε οποιαδήποτε προσφορά τσιγάρου από άτομα του φιλικού ή του οικογενειακού περιβάλλοντος
Να έχει υπομονή και να ξέρει ότι κάθε μέρα που περνάει, η επιθυμία και η λαχτάρα για κάπνισμα θα ελαττώνεται
Όσο οι μέρες θα περνούν με καθαρή την αναπνοή του, είναι βέβαιο ότι θα σκέφτεται ότι οι δυσκολίες μένουν πίσω και θα αισθάνεται νικητής σε έναν δύσκολο αγώνα ζωής
Στην πορεία θα διαπιστώνει ότι όλες οι δικαιολογίες που χρησιμοποιούσε πριν (καπνίζω για να μου φύγει το άγχος & η ένταση, καπνίζω γιατί μου προκαλεί ευχαρίστηση, το κάπνισμα είναι παρέα στη μοναξιά μου κ.α.) θα εξανεμίζονται και θα φαίνονται πια, αβάσιμες και αστείες
Πρέπει κάποια στιγμή λοιπόν και χωρίς άλλη αναβολή να σκεφτεί και να πει :
ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ! ΑΠΟΦΑΣΙΖΩ ΤΩΡΑ! ΚΑΝΩ ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΘΑ ΩΦΕΛΗΘΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΚΟΙ ΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΙ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου