ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
ΔΙΑΘΗΚΗ
Έν Αθήναις 7 Σεπτεμβρίου 1919
Εις τό όνομα τού πατρός του υιού καί του αγίου πνεύματος. Αμήν.
Έν Αθήναις σήμερον τήν 7η Σεπτεμβρίου 1919 εγώ ό Εμμανουήλ Π. Ρέπουλης αίσθανόμενος, κλονισμένη τήν υγεία μου καί εχων ύπ' όψιν πιθανόν θάνατον, εχων σώας τάς φρένας, συντάσσω τήν παρούσα διαθήκη, ορίζων δι' αυτής κληρονόμον μου τόν αδελφό μου Γεώργιο Π. Ρέπουλη.
Ουδεμία έχω αξία λόγου περιουσία ώστε νά κατανείμω αυτήν εις πάντας τους αδελφούς μου. Δεν εχω νά διαθέσω παρά μόνο τά έπιπλα καί σκευή της κατοικίας μου καί όσα μετρητά θέλουν τυχόν ευρέθη κατά τήν ήμερα του θανάτου μου, πενιχρά περισσεύματα έκ του υπουργικού μισθού μου, άτινα όμως αν δέν ευρεθούν, αυτό θά σημαίνη ότι δέν θά υπάρχουν, διατιθέμενα εις τάς καθημερινάς άνάγκας τού βίου μου. Τά έπιπλα μου είναι τά συνήθη, τραπέζια, καθέκλαι, δουλάπια, μπουφές, κομμόν, νιπτήρ, κ.λ. Τά δέ σκεύη ιδίως της τραπεζαρίας, μαχαι-ροπήρουνα, πιάτα, φλυτζάνια, δίσκοι, όσα κατώρθωσα επί σειρά ετών νά αγοράσω εξ οικονομιών.
Ταύτα πάντα αφήνω εις τόν αδελφό μου Γεώργιο, καθώς καί τάς εικόνας όλας.
Εις τόν ίδιον αφήνω καί όλον μου τόν ρουχισμόν, ενδύματα, εξωτερικά καί εσωτερικά, καθώς καί τά χρυσά ωρολόγια μου, τρία έν όλω, τά δύο μέ καδένα χρυσήν καί όσα ζεύγη κομβίων, επίσης χρυσών, θέλουν ευρέθη. Εις τόν ίδιον άδελφόν μου αφήνω καί τό έξ αδιαιρέτου με-ρίδιόν μου της έν Κρανιδίω κτηματικής πατρικής ημών περιουσίας.
Τά της βιβλιοθήκης μου μετά τού γραφείου μου παρακαλώ νά τά κανονίση ό αδελφός μου Κοσμάς Π. Ρέπουλης κρατών δι' εαυτόν όσα βιβλία θελήση, δώση δέ τά άλλα εις τόν έν Αθήναις Σύνδεσμον των συντακτών εφημερίδων, τόν όποιον λυπούμαι ότι δέν ημπορώ νά ευεργετήσω πλουσιώτερον.
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Π. ΡΕΠΟΥΛΗΣ
Έν Αθήναις 7 Σεπτεμβρίου 1919
Εις τό όνομα τού πατρός του υιού καί του αγίου πνεύματος. Αμήν.
Έν Αθήναις σήμερον τήν 7η Σεπτεμβρίου 1919 εγώ ό Εμμανουήλ Π. Ρέπουλης αίσθανόμενος, κλονισμένη τήν υγεία μου καί εχων ύπ' όψιν πιθανόν θάνατον, εχων σώας τάς φρένας, συντάσσω τήν παρούσα διαθήκη, ορίζων δι' αυτής κληρονόμον μου τόν αδελφό μου Γεώργιο Π. Ρέπουλη.
Ουδεμία έχω αξία λόγου περιουσία ώστε νά κατανείμω αυτήν εις πάντας τους αδελφούς μου. Δεν εχω νά διαθέσω παρά μόνο τά έπιπλα καί σκευή της κατοικίας μου καί όσα μετρητά θέλουν τυχόν ευρέθη κατά τήν ήμερα του θανάτου μου, πενιχρά περισσεύματα έκ του υπουργικού μισθού μου, άτινα όμως αν δέν ευρεθούν, αυτό θά σημαίνη ότι δέν θά υπάρχουν, διατιθέμενα εις τάς καθημερινάς άνάγκας τού βίου μου. Τά έπιπλα μου είναι τά συνήθη, τραπέζια, καθέκλαι, δουλάπια, μπουφές, κομμόν, νιπτήρ, κ.λ. Τά δέ σκεύη ιδίως της τραπεζαρίας, μαχαι-ροπήρουνα, πιάτα, φλυτζάνια, δίσκοι, όσα κατώρθωσα επί σειρά ετών νά αγοράσω εξ οικονομιών.
Ταύτα πάντα αφήνω εις τόν αδελφό μου Γεώργιο, καθώς καί τάς εικόνας όλας.
Εις τόν ίδιον αφήνω καί όλον μου τόν ρουχισμόν, ενδύματα, εξωτερικά καί εσωτερικά, καθώς καί τά χρυσά ωρολόγια μου, τρία έν όλω, τά δύο μέ καδένα χρυσήν καί όσα ζεύγη κομβίων, επίσης χρυσών, θέλουν ευρέθη. Εις τόν ίδιον άδελφόν μου αφήνω καί τό έξ αδιαιρέτου με-ρίδιόν μου της έν Κρανιδίω κτηματικής πατρικής ημών περιουσίας.
Τά της βιβλιοθήκης μου μετά τού γραφείου μου παρακαλώ νά τά κανονίση ό αδελφός μου Κοσμάς Π. Ρέπουλης κρατών δι' εαυτόν όσα βιβλία θελήση, δώση δέ τά άλλα εις τόν έν Αθήναις Σύνδεσμον των συντακτών εφημερίδων, τόν όποιον λυπούμαι ότι δέν ημπορώ νά ευεργετήσω πλουσιώτερον.
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Π. ΡΕΠΟΥΛΗΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ως Δήμος Κρανιδίου, προχωρήσαμε σε αυτήν την έκδοση για να εκπληρώσουμε ένα διπλό χρέος. Πρώτα να αποτίσουμε φόρο τιμής στον εξέχοντα συμπατριώτη μας ικανοποιώντας τη δική του πρόθεση να καταγράψει τα γεγονόνα που έζησε. Έπειτα να καλύψουμε, στο μέτρο του δυνατού, το κενό που υπάρχει στη γνώση της ιστορίας του τόπου μας.
Τα γραπτά του Ρέπουλη, σκορπισμένα στις εφημερίδες και τα πρακτικά της Βουλής, δεν συγκεντρώθηκαν ποτέ συστηματικά. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να στερήσει από εμάς τους νεότερους πολύτιμες μαρτυρίες για τα γεγονότα, που αναδεικνύουν μέσα από τα συγκεκριμένα κείμενα το πολιτικό και πνευματικό κλίμα της εποχής του.
Οι επιστολές που περιλαμβάνονται στον τόμο αυτό γράφτηκαν στη Γαλλία, όπου έζησε αυτοεξόριστος, μετά την ήττα της Βενιζελικής παράταξης, στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920. Στάλθηκαν σε φίλο ιδιώτη από το Νοέμβριο του 1920 έως τον Οκτώβριο του 1922. Δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά σε συνέχειες στο «Ελεύθερο Βήμα» το 1935.
Κατά τη δημοσίευση τους χωρίστηκαν από την εφημερίδα σε τρεις ενότητες. Η πρώτη, με τίτλο «Επλανήθημεν», περιγράφει τα γεγονότα μετά από τη συντριπτική εκλογική ήττα αναζητώντας τις αιτίες που τα προκάλεσαν. Παράλληλα, εκθέτει τις δραματικές φάσεις του έργου που είχε έως τότε επιτελεστεί. Το συναισθηματικό φορτίο είναι βαρύ, η πίκρα ξεχειλίζει, ενώ συγκλονίζει τον Ρέπουλη η αγωνία για την τύχη της Ελλάδας. Ο θαυμασμός του, η εκτίμηση, αλλά και η πλήρης αποδοχή των πολιτικών σκέψεων και πράξεων του Ελευθερίου Βενιζέλου σ' όλο το έργο του συγγραφέα είναι καταφανής. Η δεύτερη ενότητα, με τίτλο «Ολοκαυτώματα», απηχεί το δράμα της Μικρασιατικής καταστροφής. Εδώ υπογραμίζονται οι ευθύνες των αρμοδίων (ο ρόλος του στέμματος στην πολιτική κ.ά.), σκιαγραφείται η ψυχοσύνθεση της ελληνικής φυλής, ενώ η συμφορά προβάλλει ανάγλυφη, δίχως πραγματικά ν' αφήνει «αδάκρυτο μάτι». Η τρίτη ενότητα, με τίτλο «Από όσα είδα», θα λέγαμε ότι είναι εντελώς διαφορετική. Απεικονίζει τις εντυπώσεις του πολιτικού, αλλά και του σκεπτόμενου Έλληνα, από τον τόπο της εξορίαςτου. Με ύφος ιδιαίτερα γλαφυρό, ο συγγραφέας παρατηρεί, φιλοσοφεί και συγκρίνει με σκοπό να μεταλαμπαδεύσει στον αναγνώστη το σύγχρονο πνεύμα του Ευρωπαϊκού πολιτισμού και να καυτηριάσει τα κακώς κείμενα στο γενέθλιο τόπο του.
Μετά τις επιστολές, οι οποίες αποτελούν και το κυρίως σώμα του βιβλίου, ακολουθεί Α' και Β' Επίμετρο. Στο πρώτο παραθέτουμε δύο άρθρα του Εμμανουήλ Ρέπουλη, «Το Κρητικό τουφέκι» και το «Όλυμπος -Καύκασος», που γράφτηκαν το 1916 και δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά σην «Εστία». Επίσης μια αγόρευση του ίδιου που έγινε κατά την ιστορική συνεδρίαση της Βουλής, στις 12 Αυγούστου 1917, για το πολιτικό ζήτημα· καθώς και το κείμενο της διαθήκης του. Στο Β' Επίμετρο συμπεριλαμβάνονται τρία άρθρα του δημοσιογράφου Κώστα Αθάνατου για τον εκλιπόντα και «εις χαρακτηρισμός του» από τον Πλάτωνα Ροδοκανάκη.
Ο Εμμανουήλ Ρέπουλης, εξέχων πολιτικός και δημοσιογράφος, στενός συνεργάτης του Ελευθερίου Βενιζέλου, τίμησε με την παρουσία του το Ελληνικό Κοινοβούλιο και πρωταγωνίστησε στα δραματικά γεγονότα που συνέβησαν στη χώρα μας κατά το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα. Έζησε όλη την ένταση, πέθανε νέος, παραπονεμένος μα αξιοπρεπής, σφραγισμένος από το βάρος της τραγικής εποχής του.
Θεωρούμε ότι μέσα από τις σελίδες αυτές αναδεικνύονται με καθαρότητα οι αρετές τόσο του πολιτικού άνδρα, όσο και του πνευματικού ανθρώπου: οξύνοια, εντιμότητα, ρεαλισμός, φιλοσοφική διάθεση, λυρισμός, πάθος...
Ο Ρέπουλης, άριστος χειριστής του λόγου, δε ρητορεύει απλά για να γοητεύσει αλλά για να μεταγγίσει ένα κομμάτι της ψυχής του, να αφυπνίσει και να παιδαγωγήσει. Προβλήματα πολιτικής δεοντολογίας και ηθικής τάξης, που όχι μόνο στα χρόνια του στάθηκαν κρίσιμα, αλλά ακόμη και σήμερα ανακύπτουν βασανιστικά για την ανθρωπότητα, πιστεύουμε ότι σημασιοδοτούν την αξία αυτού του βιβλίου, κάνοντας το επίκαιρο και διαχρονικό.
Υπάρχουν συναρτήσεις γεγονότων που πολύ συχνά επαναλαμβάνονται με μικρές στην επιφάνεια τους παραλλαγές. Μερικές τέτοιες συναρτήσεις της δικής μας εποχής συναντούμε σε μια καθαρότατη μορφή στην ιστορία των αρχών του αιώνα. Ο κάθε στοχαστικός αναγνώστης κρίνει και συγκρίνει πρόσωπα, ήθη και πολιτικές συμπεριφορές. Ο λόγος, λοιπόν, και το ήθος του Ρέπουλη αποτελούν κριτήρια για τον παντοτινό άνθρωπο και βασικός μας στόχος, εκδίδοντας αυτό το βιβλίο, είναι να τα προσφέρουμε ως αντίδωρο.
Κλείνοντας αυτό το σύντομο σημείωμα θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα τον κ. Γεώργιο Αρανίτη, ο οποίος ευγενικά μας παραχώρησε τα κιτρινισμένα φύλλα των εφημερίδων με τις δημοσιευμένες επιστολές, την κ. Μαρία Λιώση για τη βοήθεια της στη συγκέντρωση περισσότερων στοιχείων, την κ. Νίχλου, εκπρόσωπο του ιδρύματος «Ελευθέριος Βενιζέλος - Λέσχη Φιλελευθέρων» για τη γενναιόδωρη συνεργασία της και τη βιβλιοθήκη της Παλαιάς Βουλής για τις διευκολύνσεις που μας παρείχε. Επίσης τις θερμές μας ευχαριστίες στην κ. Λενέτα Στράνη, συγγραφέα, για την έρευνα και συγκέντρωση υλικού, την επιμέλεια και τη γενικότερη αισθητική φροντίδα της έκδοσης.
Κρανίδι 2000 Δημήτρης Καμιζής
Δήμαρχος
Ως Δήμος Κρανιδίου, προχωρήσαμε σε αυτήν την έκδοση για να εκπληρώσουμε ένα διπλό χρέος. Πρώτα να αποτίσουμε φόρο τιμής στον εξέχοντα συμπατριώτη μας ικανοποιώντας τη δική του πρόθεση να καταγράψει τα γεγονόνα που έζησε. Έπειτα να καλύψουμε, στο μέτρο του δυνατού, το κενό που υπάρχει στη γνώση της ιστορίας του τόπου μας.
Τα γραπτά του Ρέπουλη, σκορπισμένα στις εφημερίδες και τα πρακτικά της Βουλής, δεν συγκεντρώθηκαν ποτέ συστηματικά. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να στερήσει από εμάς τους νεότερους πολύτιμες μαρτυρίες για τα γεγονότα, που αναδεικνύουν μέσα από τα συγκεκριμένα κείμενα το πολιτικό και πνευματικό κλίμα της εποχής του.
Οι επιστολές που περιλαμβάνονται στον τόμο αυτό γράφτηκαν στη Γαλλία, όπου έζησε αυτοεξόριστος, μετά την ήττα της Βενιζελικής παράταξης, στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920. Στάλθηκαν σε φίλο ιδιώτη από το Νοέμβριο του 1920 έως τον Οκτώβριο του 1922. Δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά σε συνέχειες στο «Ελεύθερο Βήμα» το 1935.
Κατά τη δημοσίευση τους χωρίστηκαν από την εφημερίδα σε τρεις ενότητες. Η πρώτη, με τίτλο «Επλανήθημεν», περιγράφει τα γεγονότα μετά από τη συντριπτική εκλογική ήττα αναζητώντας τις αιτίες που τα προκάλεσαν. Παράλληλα, εκθέτει τις δραματικές φάσεις του έργου που είχε έως τότε επιτελεστεί. Το συναισθηματικό φορτίο είναι βαρύ, η πίκρα ξεχειλίζει, ενώ συγκλονίζει τον Ρέπουλη η αγωνία για την τύχη της Ελλάδας. Ο θαυμασμός του, η εκτίμηση, αλλά και η πλήρης αποδοχή των πολιτικών σκέψεων και πράξεων του Ελευθερίου Βενιζέλου σ' όλο το έργο του συγγραφέα είναι καταφανής. Η δεύτερη ενότητα, με τίτλο «Ολοκαυτώματα», απηχεί το δράμα της Μικρασιατικής καταστροφής. Εδώ υπογραμίζονται οι ευθύνες των αρμοδίων (ο ρόλος του στέμματος στην πολιτική κ.ά.), σκιαγραφείται η ψυχοσύνθεση της ελληνικής φυλής, ενώ η συμφορά προβάλλει ανάγλυφη, δίχως πραγματικά ν' αφήνει «αδάκρυτο μάτι». Η τρίτη ενότητα, με τίτλο «Από όσα είδα», θα λέγαμε ότι είναι εντελώς διαφορετική. Απεικονίζει τις εντυπώσεις του πολιτικού, αλλά και του σκεπτόμενου Έλληνα, από τον τόπο της εξορίαςτου. Με ύφος ιδιαίτερα γλαφυρό, ο συγγραφέας παρατηρεί, φιλοσοφεί και συγκρίνει με σκοπό να μεταλαμπαδεύσει στον αναγνώστη το σύγχρονο πνεύμα του Ευρωπαϊκού πολιτισμού και να καυτηριάσει τα κακώς κείμενα στο γενέθλιο τόπο του.
Μετά τις επιστολές, οι οποίες αποτελούν και το κυρίως σώμα του βιβλίου, ακολουθεί Α' και Β' Επίμετρο. Στο πρώτο παραθέτουμε δύο άρθρα του Εμμανουήλ Ρέπουλη, «Το Κρητικό τουφέκι» και το «Όλυμπος -Καύκασος», που γράφτηκαν το 1916 και δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά σην «Εστία». Επίσης μια αγόρευση του ίδιου που έγινε κατά την ιστορική συνεδρίαση της Βουλής, στις 12 Αυγούστου 1917, για το πολιτικό ζήτημα· καθώς και το κείμενο της διαθήκης του. Στο Β' Επίμετρο συμπεριλαμβάνονται τρία άρθρα του δημοσιογράφου Κώστα Αθάνατου για τον εκλιπόντα και «εις χαρακτηρισμός του» από τον Πλάτωνα Ροδοκανάκη.
Ο Εμμανουήλ Ρέπουλης, εξέχων πολιτικός και δημοσιογράφος, στενός συνεργάτης του Ελευθερίου Βενιζέλου, τίμησε με την παρουσία του το Ελληνικό Κοινοβούλιο και πρωταγωνίστησε στα δραματικά γεγονότα που συνέβησαν στη χώρα μας κατά το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα. Έζησε όλη την ένταση, πέθανε νέος, παραπονεμένος μα αξιοπρεπής, σφραγισμένος από το βάρος της τραγικής εποχής του.
Θεωρούμε ότι μέσα από τις σελίδες αυτές αναδεικνύονται με καθαρότητα οι αρετές τόσο του πολιτικού άνδρα, όσο και του πνευματικού ανθρώπου: οξύνοια, εντιμότητα, ρεαλισμός, φιλοσοφική διάθεση, λυρισμός, πάθος...
Ο Ρέπουλης, άριστος χειριστής του λόγου, δε ρητορεύει απλά για να γοητεύσει αλλά για να μεταγγίσει ένα κομμάτι της ψυχής του, να αφυπνίσει και να παιδαγωγήσει. Προβλήματα πολιτικής δεοντολογίας και ηθικής τάξης, που όχι μόνο στα χρόνια του στάθηκαν κρίσιμα, αλλά ακόμη και σήμερα ανακύπτουν βασανιστικά για την ανθρωπότητα, πιστεύουμε ότι σημασιοδοτούν την αξία αυτού του βιβλίου, κάνοντας το επίκαιρο και διαχρονικό.
Υπάρχουν συναρτήσεις γεγονότων που πολύ συχνά επαναλαμβάνονται με μικρές στην επιφάνεια τους παραλλαγές. Μερικές τέτοιες συναρτήσεις της δικής μας εποχής συναντούμε σε μια καθαρότατη μορφή στην ιστορία των αρχών του αιώνα. Ο κάθε στοχαστικός αναγνώστης κρίνει και συγκρίνει πρόσωπα, ήθη και πολιτικές συμπεριφορές. Ο λόγος, λοιπόν, και το ήθος του Ρέπουλη αποτελούν κριτήρια για τον παντοτινό άνθρωπο και βασικός μας στόχος, εκδίδοντας αυτό το βιβλίο, είναι να τα προσφέρουμε ως αντίδωρο.
Κλείνοντας αυτό το σύντομο σημείωμα θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα τον κ. Γεώργιο Αρανίτη, ο οποίος ευγενικά μας παραχώρησε τα κιτρινισμένα φύλλα των εφημερίδων με τις δημοσιευμένες επιστολές, την κ. Μαρία Λιώση για τη βοήθεια της στη συγκέντρωση περισσότερων στοιχείων, την κ. Νίχλου, εκπρόσωπο του ιδρύματος «Ελευθέριος Βενιζέλος - Λέσχη Φιλελευθέρων» για τη γενναιόδωρη συνεργασία της και τη βιβλιοθήκη της Παλαιάς Βουλής για τις διευκολύνσεις που μας παρείχε. Επίσης τις θερμές μας ευχαριστίες στην κ. Λενέτα Στράνη, συγγραφέα, για την έρευνα και συγκέντρωση υλικού, την επιμέλεια και τη γενικότερη αισθητική φροντίδα της έκδοσης.
Κρανίδι 2000 Δημήτρης Καμιζής
Δήμαρχος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου